Ombudskantore – Waarom en hoe om dit te gebruik.

“Vir wie gaan jy kontak?”

'n "Ombud" (dikwels genoem ‘n ombudspersoon, ombudskantoor, ombudsman of ombudsvrou, en soms met geen verwysing na 'n "ombud" nie) is 'n onafhanklike en onpartydige persoon of kantoor wat ’n klagte moet hanteer wat jy teen 'n besigheid, staatsagentskap, of openbare of private instelling indien, wat onder hul jurisdiksie sal val.

Ombuds moet poog om geskille (tot voordeel van alle partye) billik, doeltreffend en kostedoeltreffend op te los deur op te tree as bemiddelaars tussen klaers en die entiteit waaroor gekla word. Die meeste ombuds het die mag om bindende bevindings of direktiewe uit te bring. Die dienste van ‘n ombudskantoor is gewoonlik gratis.

Is jy in dispuut met jou bank, jou huiseienaarsvereniging of jou paneelklopper: Vir wie gaan jy kontak? 

Wanneer jy pyne met jou bank of huiseienaarsvereniging optel, of 'n grief met SARS, of 'n dispuut met jou paneelkloppers, of jy nou 'n individu of 'n besigheid is, dink daaraan om die toepaslike ombud in te roep.

Daar is heelwat formele ombuds in Suid-Afrika, sommige is beperk tot 'n spesifieke sektor en sommige tot 'n spesifieke entiteit - dikwels het instellings soos universiteite en munisipaliteite ook hul eie interne ombudskantoor.

Daar is net te veel om al die ombudskantore hier te lys, maar hou veral daardie ombudskantore in gedagte met 'n wyer bevoegdheid as net een instelling of bedryfsspeler. Ons het vir jou 'n lys saamgestel van sommige van die belangrikstes en hul kontakbesonderhede (Naam; Webwerf; Tel. No.; E-pos; Watter areas hulle dek) –

• Die Openbare Beskermer van Suid-Afrika: www.pprotect.org; 0800 11 20 40; info@pprotect.org. Ondersoek klagtes teen regeringsentiteite, met “die bevoegdheid om onbehoorlike gedrag in alle regeringsinstansies te ondersoek, daaroor verslag te doen en dit reg te stel. Die Openbare Beskermer moet toeganklik wees vir alle persone en gemeenskappe. Enigiemand kan by die Openbare Beskermer ‘n klagte indien.”
  
  
• Gemeenskapskemas Ombudsdiens (CSOS): www.csos.org.za; 010 593 0533; info@csos.org.za. Alternatiewe geskilbeslegtingsdienste vir alle deelnemers aan residensiële, kommersiële en industriële "gemeenskapskemas" (Regspersone by deeltitelontwikkelings, Huiseienaarsvereniging, komplekse, ens.)
   
• FAIS Ombud (Ombud vir Finansiële Dienste Verskaffers): www.faisombud.co.za; 0860 66 327; info@faisombud.co.za. Klagtes teen finansiële diensverskaffers, insluitend versekeraars, banke, versekeringsmakelaars (lang- en korttermynversekering), beleggingsbestuurders en finansiële adviseurs en tussengangers. Die FSCA (Die Gedragsowerheid vir die Finansiële Sektor www.fsca.co.za) het ook ’n klagteprosedure.
  
  
• Ombudsman vir Langtermynversekering: www.ombud.co.za; 0860 103 236; info@ombud.co.za. Klagtes teen deelnemende versekeringsmaatskappye wat langtermynversekeringsprodukte bied, soos lewensversekering en ongeskiktheidsdekking.
  
  
• Ombudsman vir Korttermynversekering (OSTI): www.osti.co.za 0860 726 890 info@osti.co.za. Klagtes deur die versekeringspubliek teen korttermynversekeraars wat onder andere dekking vir motor-, huiseienaars-, huishoudelike-, reis-, ongeskiktheids-, kredietbeskerming, en kommersiële versekering bied.
  
  
• Die Pensioenfondsberegter: www.pfa.org.za; 086 066 2837; enquiries@pfa.org.za. Ondersoek klagtes teen pensioenfondse en hul administrateurs, insluitend kwessies wat verband hou met voordele en beleggings.
  
  
• Ombudsman vir Bankdienste (OBS): www.obssa.co.za; 0860 800 900; info@obssa.co.za. Vir klagtes teen banke wat lede is van die Bankvereniging van Suid-Afrika.
  
  
• Nasionale Kredietreguleerder (NKR): www.ncr.org.za; 0860 627 627; complaints@ncr.org.za. Klagtes teen deelnemers aan die kredietbedryf (insluitend skuldberaders), werk met en kruisverwys ook klagtes met die Kredietombud (hieronder).
  
  
• Kredietombudsman van Suid-Afrika: www.creditombud.org.za; 0861 662 837; ombud@creditombud.org.za. Klagtes teen deelnemende kredietburo's en kredietverskaffers, werk met en kruisverwys ook klagtes met die NKR (hierbo).
  
  
• Ombud vir Verbruikersgoedere en Dienste: www.cgso.org.za; 0860 000 272; info@cgso.org.za. Klagtes deur verbruikers teen lede van die verbruikersgoedere- en dienstebedryf (kleinhandelaars, verskaffers, invoerders, verspreiders, ens.). Klagtes wat verband hou met kredietooreenkomste moet aan die Kredietombud gerig word (sien hierbo). Indien bemiddeling misluk of as 'n entiteit betrokke raak wat nie ‘n deelnemende lid is nie, sal klagtes na die NCC (Nasionale Verbruikerskommissie), www.thencc.gov.za verwys word.
  
  
• Motorbedryf Ombudsman van Suid-Afrika: www.miosa.co.za; 010 590 8378; info@miosa.co.za. Ondersoek klagtes teen die motorbedryf, insluitend motorhandelaars en werkswinkels. Indien bemiddeling misluk, sal klagtes na die NCC (Nasionale Verbruikerskommissie), www.thencc.gov.za, verwys word.
   
• NHBRC (Nasionale Huisbouers Registrasieraad): www.nhbrc.org.za (Klagteproses hier); 0800 200 824; thenhbrc@nhbrc.org.za; Dit word nie 'n "Ombuddiens" genoem nie, maar alle bouers wat huise bou, moet by die NHBRC geregistreer wees; wat alle klagtes sal aanspreek en poog om dit op te los.
  
  
• Gesondheidsombudsman van Suid-Afrika: www.ohsc.org.za; 0860 104 146; info@ohsc.org.za; Klagtes teen gesondheidsorgverskaffers, insluitend hospitale, klinieke en dokters. Lê jou klagtes hier. Klagtes kan ook teen spesifieke rolspelers by die volgende bedryfsliggame ingedien word –
  
  
  • Professionele gesondheidswerkers (dokters) – www.hpcsa.co.za
  • Privaat hospitale – www.hasa.co.za
  • Verpleegsters – www.sanc.co.za
  • Mediese Skemas – www.medicalschemes.co.za (Klagteprosedure hier).
    
    
• Kantoor van die Regsdienste-ombud (OLSO): https://justice.gov.za/olso/index.html; 010 023 5501 of 076 235 9887; TRamuada@justice.gov.za of TLegora@justice.gov.za Klagtes teen regspraktisyns en die Regspraktykraad (LPC). Klagtes moet eers by die LPC ingedien word (klagteprosedure hier en provinsiale klagtevorms hier).
  
  
• Kantoor van die Belastingombud: www.taxombud.gov.za/; 0800 662 837; klagte@taxombud.gov.za. Belastingbetalers se klagtes teen SAID (Suid-Afrikaanse Inkomstediens).

Daar is nog baie meer – Google vir enige ander besonderhede.

Jy moet jou klagte doeltreffend aanbied!

’n Laaste gedagte – hoe beter jy jou klagte en jou belewenis vanuit die staanspoor aan ’n ombud kan voorlê, hoe groter is jou kans op ’n suksesvolle resultaat. Dit maak dus sin om jou regsadviseur van die begin af deel te maak van jou span vir regsadvies en vir hulp met die formulering en aanbieding van jou eis, veral in groter dispute.